Wanneer u slachtoffer wordt van een ongeval, is de aansprakelijke partij volgens Nederlands recht verplicht alle schade te vergoeden die voortvloeit uit het ongeval. Maar geldt deze verplichting ook voor zwart werk? Het eenvoudige antwoord is ja. Als u na een ongeval letselschade ondervindt en niet langer in staat bent uw zwarte werkzaamheden (volledig) uit te voeren, kunt u aanspraak maken op een schadevergoeding. In de praktijk is dit echter uitermate complex, zoals geïllustreerd wordt door de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam van 7 februari 2023.
De zaak
Op 14 oktober 2018 werd een man (hierna: het slachtoffer) van achteren aangereden. Forsikring, een Deense verzekeraar, erkent de aansprakelijkheid voor het ongeval. Het slachtoffer heeft als gevolg van het incident letsel opgelopen, waaronder rug- en nekklachten, verkeersangst, duizeligheid en tinnitusklachten.
Voor het ongeval was het slachtoffer werkzaam als taxichauffeur in Amsterdam (Schiphol). Na het ongeval was hij niet langer in staat om deze werkzaamheden uit te voeren. Het bedrijfskundig adviesbureau Athenos Adviesgroep (hierna: Athenos) kreeg de opdracht om het slachtoffer en zijn taxi-onderneming aan een bedrijfskundig onderzoek te onderwerpen.
Forsikring wenste niet dat Athenos in haar deskundigenrapport rekening hield met de zwarte inkomsten van de onderneming. Bij het vaststellen van de schade diende Athenos zich te baseren op de aangifte inkomstenbelasting en geen rekening te houden met niet-fiscaal verantwoorde inkomsten. Forsikring betoogde dat deze inkomsten in strijd zouden zijn met de rechtsorde en niet legaal, waardoor zij niet in aanmerking zouden komen voor vergoeding. Het slachtoffer was het hiermee oneens en startte een deelgeschil bij de Rechtbank Rotterdam.
Het oordeel van de rechter
De Rechtbank Rotterdam schetst in haar oordeel allereerst de contouren van ons schadevergoedingsrecht en bevestigt dat ook zwarte inkomsten in aanmerking kunnen komen voor vergoeding. Het is echter belangrijk om te erkennen dat zwarte inkomsten over het algemeen hoger zijn dan zij zouden zijn geweest als er inkomstenbelasting betaald was. Daarom dient er een fictief belastingpercentage te worden toegepast op de zwarte inkomsten die het slachtoffer als schadevergoeding ontvangt. Gederfde zwarte inkomsten komen dus netto voor vergoeding in aanmerking.
Vervolgens oordeelt de rechtbank dat Athenos nog geen rekening heeft gehouden met de zwarte inkomsten van het slachtoffer in haar deskundigenrapport. Omdat ook zwarte inkomsten in aanmerking kunnen komen voor vergoeding, is het noodzakelijk dat dit wel gebeurt. Het slachtoffer wordt dan ook in het gelijk gesteld door de rechtbank. Forsikring dient Athenos te instrueren om bij het opstellen van het deskundigenrapport rekening te houden met de zwarte inkomsten van het slachtoffer.
Het venijn zit echter in de staart van de uitspraak. De rechtbank benadrukt namelijk dat het aan het slachtoffer is om zijn schade aan te tonen. Dit kan buitengewoon moeilijk zijn, omdat er van zwarte werkzaamheden vaak geen administratie wordt bijgehouden. Van het slachtoffer mag echter worden verwacht dat hij alles wat kan bijdragen aan een reconstructie van deze werkzaamheden, zoals werkoverzichten, bonnetjes, klantenlijstjes en afrekeningen, ter beschikking stelt. De omvang van de zwarte werkzaamheden kan verder worden beoordeeld aan de hand van wat gebruikelijk is in de branche, en op basis daarvan kan een (gedeeltelijke) schatting worden gemaakt. Athenos dient dus alleen rekening te houden met de zwarte werkzaamheden waarvan voldoende bewijs is geleverd.
Het bewijsprobleem bij letselschade en zwarte werkzaamheden
De uitspraak van de rechtbank Rotterdam maakt duidelijk dat het enorm lastig is om aanspraak te maken op schadevergoeding voor zwarte werkzaamheden. Het probleem ligt niet zozeer in het aantonen dat er vóór het ongeval zwarte werkzaamheden werden verricht, maar vooral in het bewijzen van de omvang van deze werkzaamheden. Werkgevers en opdrachtgevers zijn vaak terughoudend om verklaringen af te leggen, uit angst voor fiscale problemen. Bovendien ontbreekt vaak een degelijke administratie.
Tot slot
Wilt u weten of u aanspraak maakt op schadevergoeding, bel mij dan voor een vrijblijvend advies. U kunt mij bereiken op telefoonnummer 050 – 7074 742 of per e-mail naar info@smitjuridischadvies.nl.
