Geschreven door onze stagiaire: Froukje Zijlstra
Op 9 mei 2018 publiceerde het AD het artikel “Dodelijk ongeval zelfrijdende auto Uber veroorzaakt door softwarefout”. Dit artikel beschrijft de gebeurtenis waarbij een vrouw in de VS werd doodgereden door een zelfrijdende auto van Uber. De zelfrijdende auto lijkt toekomstmuziek, maar toch zijn Google, Uber en Tesla druk bezig met het ontwikkelen van zelfrijdende auto’s en is het een kwestie van tijd voordat deze auto’s ook in Nederland op de weg gaan rijden. Zelfrijdende auto’s zouden het verkeer veiliger maken, maar zoals het voorbeeld laat zien is het denkbaar dat dit type auto ook voor ongelukken zal zorgen. Een belangrijke vraag hierbij is: wie is dan aansprakelijk voor de schade? In dit artikel zal geprobeerd worden om antwoord te geven op deze vraag.
De volledig zelfrijdende auto heeft geen bestuurder meer, zoals bij de gewone auto. De zelfrijdende auto rijdt door gebruik te maken van sensoren, lasers en software. Volgens het Nederlandse recht is, bij de gewone auto die een bestuurder heeft, de bestuurder aansprakelijk. Bij de zelfrijdende auto kan de bestuurder niet meer aansprakelijk zijn, omdat deze er niet is; de auto rijdt zelf. Volgens de Wegenverkeerswet kan in dit geval de eigenaar aansprakelijk gesteld worden, aangezien er sprake is van nieuwe technologieën. Maar denkbaar is dat het ongeval is ontstaan door een fout in de software of in de sensoren of lasers van de auto. In dit geval kan het lastiger zijn om te achterhalen wie er verantwoordelijk is. Is er sprake van een fout van de programmeur van de software of van de monteur van de auto? Of is de producent van de auto of van de onderdelen van de auto aansprakelijk, doordat de auto bijvoorbeeld een ontwerpfout heeft waardoor het ongeval is ontstaan. De auto de schuld geven kan niet, aangezien deze geen eigen wil heeft. Denkbaar is dat verschillende mensen verantwoordelijk kunnen zijn. Het kan daardoor lastig zijn voor het slachtoffer om te bepalen wie hij aansprakelijk moet stellen voor de schade die hij heeft geleden door het ongeval.
Een oplossing kan zijn dat de producent een garantie geeft dat als er schade ontstaat, hij de schade vergoedt. Een tweede oplossing kan zijn dat een verkeersverzekering verplicht wordt gesteld voor de eigenaar van de zelfrijdende auto. Door deze verzekering kunnen inzittenden, bestuurders of andere slachtoffers van een ongeval, aankloppen bij de verzekeraar van de zelfrijdende auto en maakt het niet uit wie er verantwoordelijk is voor het ongeval. Een derde oplossing is om een Europees Fonds op te richten die de schade van het slachtoffer vergoed. Kortom: voordat de zelfrijdende auto daadwerkelijk op de weg gebruikt zal worden, zal er moeten worden gekeken wie er aansprakelijk gesteld kan worden bij een ongeval. Tot die tijd zullen we waarschijnlijk nog wel even rondrijden in onze oude vertrouwde wagen.
