Psychiatrische patiënt op een gesloten afdeling springt van balkon; heeft de zorginstelling haar zorgplicht geschonden?

Na een mislukte zelfmoordpoging laat een patiënt zich vrijwillig opnemen op een gesloten afdeling van Yulius, een zorginstelling die personen met psychiatrische problemen behandelt. Daarbij gold dat als de patiënt zich uit Yulius wilde laten ontslaan, er een IBS-beoordeling zou plaatsvinden (gedwongen inbewaringstelling). Twee dagen na de vrijwillige opname deed de patiënt een ontsnappingspoging; hij sprong vanaf het balkon naar beneden. Helaas liep hij hierdoor meerdere botbreuken op. De rechter werd de vraag voorgelegd of Yulius aansprakelijk was voor het letsel dat hij had opgelopen. Hadden zij de ontsnappingspoging moeten voorkomen?
 
De ontsnappingspoging
De afdeling waar de patiënt verbleef lag op de eerste verdieping en had een balkon. Patiënten hadden in principe dag en nacht vrije toegang tot dit balkon, dat fungeerde als buitenrookruimte. Het balkon was voorzien van een glazen wand van 4 tot 5 meter hoog, waarvan de laatste meter schuin naar binnen staat, en verticaal aangebrachte latten aan de zijkanten waardoor klimmen aan de zijkanten niet mogelijk is. Op het balkon stond een grote tuinbank, gemaakt van steigermateriaal.
 
Om te ontsnappen had de patiënt de bank op het balkon op zijn kant gezet en zodanig neergezet dat hij via de bank op de glazen wand kon klimmen. Vervolgens is hij na enige tijd op de glazen wand te hebben gezeten naar beneden gesprongen.
 
Voorafgaand aan de ontsnappingspoging had een sociotherapeut van de patiënt vermeld:
“[ … ] Na het bezoek gaf vader aan zich zorgen te maken om dhr. [ … ] Vader is bang dat dhr. deze actie wil herhalen om zijn ex-vriendin te straffen. Acht hem toe in staat zich beter voor te doen. Dhr. opgezocht [ … ] Gevraagd hoe het bezoek was, geeft aan dat vader en broer zich zorgen maken. Snapt hun zorgen maar aan de andere kant vind dhr. het onnodig. Gaf aan hier liever niet te willen zijn, heeft wel stomme keuzes gemaakt. Wil graag hulp, weet alleen niet hoe. Benoemt de indruk te krijgen dat dhr. wenselijk antwoord en dat dhr. wel achter hulp moet staan. [ … ] “
 
Op het moment van de ontsnappingspoging was het verpleegkundig personeel bezig met een ronde op een andere afdeling.
 
Wat vind de rechter
De patiënt was van mening dat Yulius aansprakelijk was voor zijn letsel. Volgens hem was de door hem gekozen ontsnappingsvorm te voorzien. Yulius had hiertegen geen adequate maatregelen getroffen, zoals het ’s nachts afsluiten van het balkon, het houden van betere controle en het vastzetten van de bank. Al met al had Yulius niet de zorgvuldigheid in acht genomen die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend hulpverlener had mogen worden verwacht.
 
De Rechtbank Rotterdam was het met de patiënt eens. In zijn uitspraak van 20 september 2017 geeft de rechtbank aan dat een instelling voor de geestelijke gezondheidszorg zoals Yulius, maatregelen moet treffen voor de veiligheid van de patiënten ter voorkoming van suïcide en ontsnapping uit de gesloten afdeling, die gezien de feiten en omstandigheden in redelijkheid kan worden verwacht. Hoewel Yulius de patiënten op de gesloten afdeling niet continu in de gaten hoefde te houden en het balkon niet iedere nacht hoefde af te sluiten, moesten zij wel zorgen dat het balkon zonder toezicht geen veiligheidsrisico zou opleveren.
 
In dit geval leverde het balkon zonder toezicht een veiligheidsrisico op. Op het balkon was een bank aanwezig die als hulpmiddel kon worden gebruikt om te ontsnappen. Het kon van Yulius worden verwacht dat zij de bank zouden vastzetten om te voorkomen dat deze bank rechtop zou worden gezet. Door dit niet te doen was Yulius toerekenbaar tekort geschoten in de zorg die van haar mocht worden verwacht. Zij waren aansprakelijk voor de letselschade van de patiënt.
 
Conclusie
De uitspraak van de Rechtbank Rotterdam laat zien dat de zorgplicht van een psychiatrische instelling ver gaat, vooral als er risico is op suïcide. Het is daarom belangrijk om een goede risico-inventarisatie te doen en passende maatregelen te nemen om risico’s in te perken. Ken en manage de risico’s!
 
Wilt u meer weten over de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam of wilt u een letselschadezaak bij ons melden? Wacht niet en neem contact met ons op. U kunt ons bereiken via 050 – 7074742 of info@smitjuridischadvies.nl.